Lại nói tới vấn đề định vị tổ và làm tổ, nếu không có yếu tố mùi thì chim có thể định vị tổ được không? Vâng, yếu tố mùi không phải là duy nhất, chim có thể định vị tổ nhờ âm thanh. Âm thanh có thể nhân tạo được phát ra bằng hệ thống loa amply hoặc có thể được phát tự nhiên từ chim. Khả năng phân biệt các giọng âm thanh khác nhau là rất cao. Tiếng chim con, tiếng chim mái (chim trống) được chúng nhận dạng rõ ràng giữa hàng trăm hàng ngàn con chim khác và chúng bay về tổ chính xác nhờ khả năng này. Khả năng này giúp chim hạn chế việc phải duy trì mùi trên tổ vì quẹt tổ là một công việc tổn hao sức lực. Nguồn dinh dưỡng đó để dành nuôi con và tồn tại qua mùa lạnh mà không phải di cư tới vùng ấm áp hơn.
Trong các nhà yến của chúng ta các loa ru đang đảm nhiệm vai trò định vị tổ 24/24 điều đó giúp cho chim rất nhiều và việc chim đẻ 4 lứa trong một năm là rất khả thi. Hệ thống loa ru trong những ngôi nhà mới khiến cho chim không quen định vị bằng mùi dẫn tới việc chúng sẽ dễ lạc lối khi hệ thống loa ru bị trục trặc. Các bác sẽ thấy nhiều tổ quẹt bị bỏ dỡ là do nguyên nhân của hệ thống này. Có nhiều nhà chim vẫn thường làm theo cách cũ là bố trí loa trong nhà rất ít loa nhưng chim ở rất nhiều. Nhà thường bố trí những tường ngăn phòng tạo ra các ngăn nhỏ chim vào trú ẩn rất nhiều. Đấy là chúng có được môi trường giữ mùi khá tốt nên phát triển được. Nhưng theo ghi nhận của chúng tôi, vì một lý do chưa xác định, môi trường thay đổi mạnh tổ mất mùi khá nhanh làm chim bỏ đi rất nhiều, ghi chép cho thấy số chim ít hơn số tổ nhân đôi rất nhiều, nhất là lúc vừa thu hoạch xong.
Bài viết về định vị tổ và làm tổ sẽ còn tiếp tục, nhưng tới điểm này bạn có thể hình dung và giải thích được một số hiện tượng trong đời sống của chim yến. Đó là tại sao chim thích nhiệt độ ẩm độ ổn định, ít gió và yếu ánh sáng. Bạn hiểu tại sao có khu vực trong nhà chim làm tổ to có khu vực lại làm tổ nhỏ cũng như việc chim phải đắp tổ thêm cao hay quẹt một lớp lên vành tổ giả cho dù cái tổ đó đã đủ to cho cả gia đình nhà chim. Bạn hiểu tại sao chim hất trứng của con chim khác khi bạn dồn trứng để lấy tổ cũng như kỹ thuật di đàn qua phần mở rộng khi nhà cũ full chim. Bạn sẽ không còn cãi cọ với ai tại sao bắt ít loa mà cũng nhiều chim v.v. và v.v. Nếu nhà chim của bạn chưa thành công thì sẽ không còn đỗ thừa do lộc trời chưa tới nữa....he he...
(còn tiếp)
